جکفروت چیست؟
جکفروت که گاهی به نام “میوه جک” یا “جک” نیز شناخته می‌شود، بزرگترین میوه درختی در جهان است و می‌تواند تا 3 فوت طول و 20 اینچ عرض داشته باشد. فقط یک میوه می‌تواند تا 110 پوند وزن داشته باشد. اما اگر تا به حال نام آن را نشنیده‌اید، تنها نیستید.
در حالی که جکفروت برای اولین بار در جنگل‌های بارانی جنوب شرق آسیا ظاهر شد، کشاورزان اکنون آن را در بسیاری از نقاط جهان، از جمله استرالیا، آفریقا و برزیل کشت می‌کنند. تنها در سال‌های اخیر جکفروت در ایالات متحده شناخته شده است.
جکفروت به همان خانواده‌ای تعلق دارد که انجیر و توت سفید. پوست آن سبز یا زرد و خاردار است و هر کدام از غلاف‌های آن دارای یک دانه حدود یک اینچی است.
جکفروت چه طعمی دارد؟
این به میزان رسیده بودن آن بستگی دارد. جکفروت نارس طعم ملایمی دارد. می‌توانید از آن به عنوان جایگزین گوشت استفاده کنید، مانند توفو یا تمپه. بافت رشته‌ای آن به این معنی است که برای باربیکیوهای گیاهی بسیار مناسب است.
در حالی که جکفروت رسیده شیرین و گرمسیری است. طعم آن ترکیبی از موز، انبه و آناناس است. بافت آن متراکم و سفت مانند آناناس است. می‌توانید آن را به تنهایی بخورید یا به اسموتی‌ها اضافه کنید.
• کیوانو (خربزه شاخدار آفریقایی) + خواص و طریقه مصرف
جکفروت در مقابل دوریان
جکفروت اغلب با میوه گرمسیری مشابه‌ای به نام دوریان اشتباه گرفته می‌شود. هر دو میوه منشأ آسیای جنوب شرقی دارند و با خارهای سبز-قهوه‌ای پوشیده شده‌اند. همچنین هر دو در غذاهای شیرین و خوش‌طعم استفاده می‌شوند. جکفروت بزرگتر از دوریان است و طعم شیرین‌تری دارد. دوریان طعمی شیرین-تلخ دارد و به خاطر بوی قوی‌اش شناخته می‌شود که برخی افراد آن را به بوی گوشت فاسد و جوراب‌های کثیف تشبیه می‌کنند.
محل و زمان خرید و تهیه جکفروت
بسیاری از فروشگاه‌های مواد غذایی جکفروت می‌فروشند، اما احتمالاً بیشترین احتمال یافتن آن در فروشگاه‌های آسیایی است. جکفروت تازه در فصل بهار تا پاییز موجود است، اما می‌توانید گزینه‌های کنسرو شده یا نگهداری شده را در تمام سال پیدا کنید.
اگر به دنبال جکفروت تازه و کامل هستید، به دنبال میوه‌هایی باشید که سبز روشن یا زرد هستند. میوه‌های رسیده باید بوی خوشایندی داشته باشند و با فشار دادن کمی نرم باشند. همچنین می‌توانید جکفروت را به صورت پوست‌کنده و قطعه قطعه شده خریداری کنید.
اگر جکفروت کنسرو شده، بسته‌بندی شده یا منجمد می‌خرید، به برچسب توجه کنید. “جوان” یا “در آب‌نمک بسته‌بندی شده” به این معناست که جکفروت یک جایگزین خوب برای گوشت است.
• خواص موز + ارزش غذایی و کالری و موارد منع مصرف
انواع جکفروت
انواع مختلفی از جکفروت وجود دارد. آن‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند: نوع سفت و نوع نرم.
گونه‌های سفت معمولاً طعمی ملایم‌تر دارند و پوست‌های تردتری دارند. این گونه‌ها شامل موارد زیر هستند:
– کوچین (Cochin). این نوع از دیگر انواع کوچکتر است و کمتر از 5 پوند وزن دارد.
– دانگ راسیمی (Dang Rasimi). این نوع (که می‌تواند نرم نیز باشد) طعمی ملایم و شیرین دارد.
– هانی گلد (Honey Gold). این نوع دارای طعمی غنی و شیرین و بافتی سفت و عالی است.
گونه‌های نرم تمایل به بافت اسفنجی‌تر و طعم شیرین‌تر دارند. این گونه‌ها شامل موارد زیر هستند:
– بلک گلد (Black Gold). این نوع بوی شیرینی دارد و غلاف‌های آن به راحتی جدا می‌شوند.
– چینا (Cheena). این یک گونه بسیار ارزشمند با بوی زیبا است. گوشت آن به راحتی جدا می‌شود.
– گلدن ناگت (Golden Nugget). این نوع به خاطر طعم عالی‌اش معروف است.
ارزش غذایی جکفروت
جکفروت یک افزودنی عالی به یک رژیم غذایی سالم است. این میوه غنی از فیبر، پروتئین و سایر مواد مغذی است.
یک فنجان جکفروت خام و برش‌خورده دارای موارد زیر است:
– 157 کالری
– 2.8 گرم پروتئین (6% از نیاز روزانه مرجع (RDI))
– 1.1 گرم چربی (1% RDI)
– 38.3 گرم کربوهیدرات (14% RDI)
– 2.5 گرم فیبر (9% RDI)
یک فنجان جکفروت کنسرو شده (خالی از شربت) دارای موارد زیر است:
– 164 کالری
– 0.6 گرم پروتئین (6% RDI)
– 0.3 گرم چربی (کمتر از 1% RDI)
– 42.5 گرم کربوهیدرات (15% RDI)
– 1.6 گرم فیبر (6% RDI)
همچنین بخوانید: ۱۷ نوع میوه بنفش و خواص شگفت انگیز
ویتامین‌ها و مواد معدنی جک فروت
جکفروت سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری است که برای سلامتی خوب نیاز دارید. این میوه به خصوص منبع خوبی از ویتامین‌های گروه B، پتاسیم و ویتامین C است.
یک فنجان میوه خام و برش‌خورده دارای موارد زیر است:
– 22.6 میلی‌گرم ویتامین C (25% RDI)
– 0.5 میلی‌گرم ویتامین B6 (29% RDI)
– 1.5 میلی‌گرم نیاسین (ویتامین B3) (9% RDI)
– 0.1 میلی‌گرم ریبوفلاوین (ویتامین B2) (8% RDI)
– 39.6 میلی‌گرم کلسیم (3% RDI)
– 47.8 میلی‌گرم منیزیم (11% RDI)
– 739 میلی‌گرم پتاسیم (16% RDI)
– 34.6 میلی‌گرم فسفر (3% RDI)
یک فنجان میوه کنسرو شده (خالی از شربت) دارای موارد زیر است:
– 0.9 میلی‌گرم ویتامین C (1% RDI)
– کمتر از 0.1 میلی‌گرم ویتامین B6 (کمتر از 6% RDI)
– 1.2 میلی‌گرم نیاسین (ویتامین B3) (8% RDI)
– کمتر از 0.1 میلی‌گرم ریبوفلاوین (ویتامین B2) (کمتر از 8% RDI)
– 78.3 میلی‌گرم کلسیم (6% RDI)
– 17.8 میلی‌گرم منیزیم (4% RDI)
– 171 میلی‌گرم پتاسیم (4% RDI)
– 10.7 میلی‌گرم فسفر (1% RDI)
آنتی‌اکسیدان‌های جکفروت
آنتی‌اکسیدان‌ها موادی در غذاها هستند که از سلول‌های شما در برابر آسیب‌های مولکول‌های مضر به نام رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند. آن‌ها می‌توانند به کاهش خطر برخی بیماری‌ها کمک کنند. جکفروت منبع خوبی از موارد زیر است:
– کاروتنوئیدها. این ترکیبات گیاهی به جکفروت رنگ زرد روشن می‌دهند. آن‌ها به مبارزه با التهاب، بیماری‌های قلبی، سرطان و مشکلات چشمی مرتبط با سن کمک می‌کنند.
– فلاونوئیدها. این آنتی‌اکسیدان‌ها با سرطان مبارزه می‌کنند، سلامت قلب شما را افزایش می‌دهند و به حفظ سلامت مغز شما در دوران پیری کمک می‌کنند.
– لیگنان‌ها. این آنتی‌اکسیدان‌ها به کاهش خطر بیماری‌های قلبی، سرطان پستان و پوکی استخوان کمک می‌کنند. آن‌ها همچنین ممکن است به کاهش علائم یائسگی کمک کنند.
مزایای جکفروت
مواد مغذی موجود در جکفروت ممکن است به کاهش خطر برخی مسائل سلامتی کمک کنند، از جمله:
– التهاب: التهاب می‌تواند به سختی دیده شود اما تأثیر زیادی بر سلامت شما دارد. التهاب بیش از حد خطر ابتلا بهبیماری‌های مزمن مانند دیابت و سرطان را افزایش می‌دهد. خوشبختانه، ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در جکفروت می‌توانند به مبارزه با التهاب کمک کنند.
– یبوست: جکفروت منبع خوبی از فیبر است، بنابراین می‌تواند حرکات روده شما را منظم نگه دارد.
– زخم معده: ترکیبات طبیعی موجود در جکفروت ممکن است به پیشگیری از تشکیل این زخم‌ها در داخل معده شما کمک کنند.
– دیابت: بدن شما جکفروت را آهسته‌تر از برخی غذاهای دیگر هضم و جذب می‌کند. این بدان معنی است که قند خون شما به سرعتی که ممکن است با خوردن سایر میوه‌ها افزایش یابد، افزایش نمی‌یابد. یک مطالعه نشان داد که عصاره جکفروت کنترل قند خون را برای افراد دیابتی آسان‌تر کرده است.
– بیماری قلبی: پتاسیم موجود در این میوه گرمسیری می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند که می‌تواند از بیماری قلبی و سکته مغزی محافظت کند. همچنین، محتوای فیبر جکفروت می‌تواند به کاهش کلسترول کمک کند.
مشکلات پوستی: مقدار زیاد ویتامین C موجود در جکفروت ممکن است به محافظت از پوست شما در برابر آسیب‌های خورشید کمک کند. این ویتامین با پیری مبارزه می‌کند و پوست شما را محکم و قوی نگه می‌دارد.
سرطان: فیتونوترینت‌ها، مانند آن‌هایی که در جکفروت یافت می‌شوند، ترکیبات طبیعی هستند که ممکن است دارای خواص ضدسرطانی باشند، مانند جلوگیری از تشکیل سلول‌های سرطانی در بدن.
پوکی استخوان: منیزیم موجود در جکفروت به جذب کلسیم توسط بدن کمک می‌کند. این امر استخوان‌ها را تقویت می‌کند و به پیشگیری از شرایطی مانند پوکی استخوان کمک می‌کند.
عفونت‌ها: جکفروت در طب سنتی استفاده می‌شود. آن‌ها حاوی ترکیبات طبیعی با خواص ضدباکتری و ضدقارچ هستند. با این حال، تحقیقات بیشتری باید انجام شود تا چگونگی این عملکرد مشخص شود.
عوارض جانبی جکفروت
اگرچه جکفروت دارای فواید زیادی است، اما برخی خطرات را نیز به همراه دارد. این خطرات شامل موارد زیر هستند:
– آلرژی‌ها. برخی افراد به جکفروت حساسیت دارند. اگرچه این مورد نادر است، اما بیشتر احتمال دارد افرادی را تحت تاثیر قرار دهد که به لاتکس یا گرده درخت غان حساسیت دارند. حساسیت به گرده درخت غان به این معناست که هنگام خوردن سایر مواد غذایی در این گروه مانند سیب، بادام، هویج، کرفس، گیلاس و فندق، دهان شما خارش می‌کند یا لب‌های شما متورم می‌شوند.
– پتاسیم زیاد. اگر دچار بیماری مزمن کلیه یا نارسایی کلیه هستید، باید از جکفروت پرهیز کنید. دلیل این امر آن است که جکفروت حاوی مقدار زیادی پتاسیم است. برای بیشتر افراد این مشکلی نیست، اما اگر کلیه‌های شما خوب کار نمی‌کنند، ممکن است نتوانند پتاسیم را به‌طور کامل از خون فیلتر کنند. این می‌تواند به یک وضعیت خطرناک به نام هیپرکالمی منجر شود، که زمانی است که مقدار زیادی پتاسیم در بدن شما وجود دارد. این وضعیت می‌تواند باعث فلج یا حمله قلبی شود.
– مشکلات معده. برخی افراد پس از خوردن جکفروت درد معده را تجربه کرده‌اند. خوردن بیش از حد آن می‌تواند باعث اسهال شود. همچنین، دانه‌های جکفروت حاوی ماده‌ای هستند که در هضم غذا تداخل ایجاد می‌کند. همیشه قبل از خوردن دانه‌های جکفروت، آن‌ها را بپزید.
• خواص هویج برای سلامتی و لاغری
چگونه جکفروت بخوریم
شما ممکن است ترجیح دهید جکفروت را قبل از اینکه کاملاً رسیده باشد بخورید. اگر آن را به قطعات خرد کرده و در آب نمک‌دار بجوشانید تا نرم شود، می‌توانید به راحتی گوشت گوشتی را از پوست جدا کنید. دانه‌های آن را می‌توانید کباب کرده یا بجوشانید.
اگر نمی‌خواهید خودتان جکفروت را آماده کنید، می‌توانید جکفروت کنسرو شده یا آماده را از فروشگاه تهیه کنید. این میوه ممکن است با سس باربیکیو یا ترایاکی مزه‌دار شده باشد. برخی افراد از آن به عنوان جایگزین گوشت استفاده می‌کنند. همچنین می‌توانید آن را در شربت سنگین و شیرین مانند دیگر میوه‌های کنسرو شده پیدا کنید.
راه‌های دیگر برای لذت بردن از جکفروت شامل موارد زیر است:
– مرباها، ژله‌ها و مارمالادها. این‌ها از جکفروت پوره‌شده تهیه می‌شوند. در هند، مردم جکفروت رسیده را با گهی (چربی)، شکر قهوه‌ای، زنجبیل و هل می‌پزند تا یک نگهدارنده به نام چاکا واراتی درست کنند.
– اسموتی‌ها و دسرها. در فیلیپین، مردم از جکفروت برای طعم‌دهی به یخ رنده‌شده (هالو-هالو) استفاده می‌کنند. در خانه، می‌توانید آن را به اسموتی‌ها یا ماست‌ها اضافه کنید. همچنین می‌توانید از آن بستنی درست کنید.
– برنج چسبناک. یک قاشق از جکفروت پوره‌شده را به این دسر کلاسیک برنج شیرین اضافه کنید.
– کاری‌ها. بسیاری از کاری‌ها جکفروت را با ادویه‌های ماسالا ترکیب می‌کنند. کاتال کی سبجی یک دستور محبوب هندی است که با نان گرم سرو می‌شود.
– خورشت‌ها. بسیاری از دستورهای اندونزیایی و مالزیایی جکفروت را با شیر نارگیل، تمرهندی، لیمو، زنجبیل و سایر ادویه‌ها ترکیب می‌کنند. نسخه محبوب فیلیپینی آن گیناتانگ لانکا است.
– چیپس‌ها. این میان‌وعده‌های شور از اندونزی به نام کِریپیک نانکا، به شما اجازه می‌دهند که جکفروت را در حرکت لذت ببرید.
دانه‌های جکفروت
دانه‌های جکفروت منبع خوبی از فیبر و پروتئین هستند. با این حال، آن‌ها حاوی ماده‌ای هستند که در هضم غذا تداخل ایجاد می‌کند. پختن این ماده را از بین می‌برد. هرگز دانه‌های خام را نخورید؛ آن‌ها را بو داده یا جوشانده شده لذت ببرید.
• خواص پوست موز – جالب و باورنکردنی
نحوه برش جکفروت
جکفروت به دلیل صمغ چسبناک و پوست ضخیم خود، برش یا پوست کندن آن ممکن است دشوار باشد. برای برش ایمن آن:
1. خود و ابزارهای خود را محافظت کنید. ابتدا دستکش بپوشید. سپس مقداری روغن روی چاقو بمالید. این کار از چسبیدن صمغ به چاقو جلوگیری می‌کند. برای راحتی در تمیز کردن، یک ورق پلاستیک روی تخته برش بگذارید.
2. برش را شروع کنید. جکفروت را به برش‌های 2 اینچی تقسیم کنید. سپس این برش‌ها را به دو نیم کنید.
3. به آرامی هسته را جدا کنید. از نوک چاقو برای برداشتن هسته از مرکز هر برش استفاده کنید. این کار به شما اجازه می‌دهد تا غلاف‌ها را جدا کنید.
4. غلاف‌ها را بردارید. از دست‌های خود برای جدا کردن غلاف‌ها استفاده کنید. فیبرهای سفید و نوک آن‌ها را دور بریزید.
5. غلاف‌ها را تقسیم کنید. آن‌ها را به طول بریده و دانه‌ها را جدا کنید.
نحوه نگهداری جکفروت
جکفروت را روی پیشخوان بگذارید تا برسد. وقتی بوی معطر آن را حس کردید و کمی نرم شد، یعنی آماده است.
پس از رسیدن جکفروت، به سرعت قهوه‌ای شده و فاسد می‌شود. برای حفظ تازگی آن، آن را در یخچال نگهداری کنید. اگر آن را برش داده‌اید، با پلاستیک بپوشانید یا در ظرف دربسته بگذارید. جکفروت برش‌خورده می‌تواند تا 7 روز در یخچال بماند. برای ماندگاری بیشتر، می‌توانید آن را منجمد کنید.
ویژگی های دیگر این میوه اعجاب انگیز
- اگر به گرده درخت غان یا لاتکس حساسیت دارید، از خوردن آن خودداری کنید زیرا این امر خطر حساسیت به جکفروت را افزایش می‌دهد. اگر مشکلی با کلیه‌های خود دارید، با پزشک خود درباره مصرف جکفروت مشورت کنید.
- تاریخچه قدیمی: جکفروت به‌عنوان یک غذای اساسی در جنوب شرق آسیا، به ویژه در هند و بنگلادش، برای هزاران سال استفاده می‌شده است. این میوه حتی در متون باستانی هندی مانند “آیورودا” نیز ذکر شده است.
- کاشت آسان: جک‌فروت‌ها به دلیل نیاز کم به مراقبت و مقاومت بالا در برابر بیماری‌ها و آفات، به‌عنوان درختانی با نیاز کم به نگهداری شناخته می‌شوند و در شرایط سخت محیطی نیز رشد می‌کنند.
- تغییرات متنوع در انواع: با توجه به تنوع جک‌فروت‌ها، در برخی مناطق، انواع جک‌فروت‌ها برای اهداف مختلف کشت می‌شود، مانند تولید میوه‌های شیرین برای مصرف تازه و دیگر انواع برای استفاده در غذاهای پخته‌شده و کنسرو شده.
- استفاده‌های صنعتی: صمغ جکفروت در برخی از صنایع به‌عنوان یک عامل چسباننده طبیعی و حتی در تولید برخی محصولات دارویی و بهداشتی استفاده می‌شود.
- محافظت از خاک: درختان جکفروت می‌توانند به تثبیت خاک و جلوگیری از فرسایش آن کمک کنند، به‌ویژه در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری که ممکن است با مشکلات فرسایش خاک مواجه باشند.
- غذای حیوانات: دانه‌های جکفروت در برخی کشورها به‌عنوان غذای حیوانات و دام استفاده می‌شود و می‌تواند به تأمین پروتئین و انرژی برای آن‌ها کمک کند.
- رنگ‌های طبیعی: در برخی از مناطق، پوست جکفروت به‌عنوان منبع رنگ‌های طبیعی برای استفاده در صنایع دستی و رنگرزی استفاده می‌شود.
- مقابله با فقر غذایی: در برخی از کشورها، جکفروت به‌عنوان یک منبع غذایی اقتصادی و پایدار برای مقابله با فقر غذایی و تأمین مواد مغذی اساسی در جوامع کم‌برخوردار استفاده می‌شود.
- آینده پایدار: به دلیل رشد سریع و تولید بالا، جکفروت به‌عنوان یک منبع غذایی پایدار برای آینده در نظر گرفته می‌شود، به‌ویژه در زمینه تولید غذا برای جمعیت در حال رشد و تغییرات اقلیمی.
- غذای قدیمی در سفرهای دور: در قرن 16 میلادی، جکفروت به دلیل قابلیت نگهداری طولانی مدت و قابلیت حمل آسان، توسط کاشفان پرتغالی به مناطق مختلفی از جهان برده شد و به‌ویژه در سفرهای دریایی طولانی به‌عنوان منبع غذایی استفاده می‌شد.
- رقابت با گندم: جکفروت به‌دلیل محتوای بالای نشاسته، در برخی مناطق به‌عنوان جایگزین احتمالی برای گندم و دیگر غلات در تولید نان و محصولات پخته شده مورد آزمایش قرار گرفته است.
- تولید شیر جکفروت: در برخی کشورها، شیر جکفروت به‌عنوان جایگزینی غیر لبنی برای شیر گاو تهیه می‌شود. این شیر به‌ویژه برای افرادی که به لاکتوز حساسیت دارند، مناسب است.
- مورد استفاده در صنایع آرایشی: پودر جکفروت و عصاره‌های آن در برخی محصولات آرایشی و بهداشتی به‌دلیل خواص مرطوب‌کننده و ضدالتهابی آن استفاده می‌شود.
